BM Ticaret Ve Kalkınma Örgütü (UNCTAD) tarafından hazırlanan savaşın ekonomik maliyetlerine ilişkin bir raporda, Hamas’ın geçen yıl 7 Ekim’de 1.000’den fazla İsrailliyi öldürmesinden bu yana yaşanan çatışmaların Gazze ekonomisinin ve altyapısının kalıntılarını harap ettiğini söyledi.
Geçtiğimiz ay BM genel kuruluna sunulan raporda, savaştan önce zayıf olan Gazze genelindeki ekonomik faaliyetlerin, ciddi su, yakıt ve elektrik kıtlığı ve önemli erişim kısıtlamaları koşullarında sağlanan asgari insani sağlık ve gıda hizmetleri dışında durma noktasına geldiği belirtildi.
İnşaat üretimi yüzde 96, tarım üretimi yüzde 93, imalat yüzde 92 ve hizmet sektörü üretimi yüzde 76 düştü. Bu arada, BM’nin askeri operasyon devam ettiği sürece kötüleşme veya devam etme olasılığının yüksek olduğu söylediği işsizlik oranı 2024’ün ilk çeyreğinde yüzde 81,7’ye ulaştı.
Raporda, “Gazze’deki yoğun askeri operasyonlar benzeri görülmemiş bir insani, çevresel ve sosyal felakete yol açtı ve Gazze’yi geri kalmışlıktan tam bir yıkıma sürükledi” denildi.
Rapora göre “Uzun vadeli yankılar önümüzdeki yıllarda da devam edecek ve Gazze’yi statüko öncesine döndürmek onlarca yıl alabilir.
“Ateşkes sağlandıktan sonra, 2007-2022 büyüme trendine geri dönmek, Gazze’nin GSYİH’sini 2022’deki seviyesine geri döndürmesinin 350 yıl süreceği anlamına gelecektir.”
Raporda, son 12 aylık askeri harekatın, Gazze ekonomisinin İsrail’in mal ve insan hareketlerine uyguladığı kısıtlamalardan ciddi şekilde etkilendiği 2007 ile 2022 arasındaki dönemi takip ettiği belirtildi.
BM, kısıtlamalar ve askeri operasyonlar nedeniyle oluşan gelir kaybının “şaşırtıcı” olduğunu söyledi.
“Mevcut raporda açıklanan kapsamlı tahminlere göre, bu kısıtlamaların yokluğunda, 2023 yılı sonuna kadar Gazze’nin gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) gerçek seviyesinden ortalama yüzde 77,6 daha yüksek olacağı tahmin ediliyor.
“Bu, 2007-2023 döneminde muhafazakar bir tahminle 35,8 milyar dolarlık gerçekleşmemiş GSYİH potansiyelinin kümülatif kaybı anlamına geliyor; bu da 2023’te Gazze’nin GSYİH’sinin 17 katına eşdeğer.”